Özet:

Abstract Ekip kaynak yönetimi, teknik becerileri tamamlayan sosyal ve ilişkisel becerilerdir. Bu becerilerin etkin kullanımı hastanelerde insan kaynaklı tıbbi hatalardan kaçınma olanağı sağlamaktadır. İnsan ilişkilerinin verimli ve etkili kullanımı hataların azaltılmasına etki ederek kurumsal performansa katkı sağlamaktadır. Buradan hareketle araştırma, cerrah ve ameliyathane hemşirelerinin operasyonlar esnasında ameliyathane yönetimine ilişkin tutumlarını diğer bir ifadeyle ekip kaynak yönetimi becerilerini kullanma düzeylerini belirlemek amacıyla tasarlanmıştır. Araştırma, Ankara’da bir eğitim-araştırma hastanesi genel ameliyathanesi cerrah ve ameliyathane hemşirelerine uygulanmıştır. Araştırmada örneklem seçilmemiş olup 248 kişilik evreninin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırma sonuçları 57 cerrah ve 53 hemşire olmak üzere toplam 110 gönüllü katılımcı ile değerlendirilmiştir. Cerrah ve hemşirelerinin ameliyathane yönetimine ilişkin tutumlarının belirlenmesinde Helmreich ve diğerleri (1997) tarafından geliştirilen, Türkiye’de de geçerlik-güvenirlik analizi Yalçınkaya (2010) tarafından yapılan Ameliyathane Yönetimi Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı 0,82 olarak bulunmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde ortalama, ortanca ile Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis test istatistikleri kullanılmıştır. Araştırma için gerekli idari ve etik kurul izinleri gerekli resmi kurumlardan elde edilmiştir. Araştırmada cerrahların ameliyathane yönetimine ilişkin tutumları daha yüksek ve pozitif bulunmuştur. Meslekte çalışma süresine paralel olarak ekip kaynak yönetimine ilişkin yapıcı tutumlar sergilenmiştir. Diğer taraftan kadın çalışanların ameliyathane yönetimine ilişkin puan ortancaları daha düşük bulunurken evli olan katılımcılarda tam tersi bir durum gözlemlenmiştir. Üst öğrenim düzeyine sahip olan katılımcıların teknik olmayan becerileri kullanma düzeyleri daha yüksek saptanmıştır. Sonuç olarak, cerrahi durumlarda ve hastanedeki diğer işlemlerin gerçekleştirilmesinde etkin iletişim ve ekip çalışmasına dayalı işbirliği, tıbbi hata oranlarını düşürerek kurumsal performansa ve hasta memnuniyetine katkı sağlamaktadır. Cerrahi personelin mesleki konumlarına bakılmaksızın amaçlara yönelik birlikte eğitilmeleri, hemşirelerin ve meslekte yeni olan personelin güçlendirilmesi ve hiyerarşiden arındırılmış bir liderlik anlayışı, araştırma bulgularına dayanarak yapılan önerilerdir. 

Anahtar Kelimeler: