Özet:

Vergi ahlakı vergi ödeme konusundaki içsel bir motivasyon olarak tanımlanmakta ve çeşitli sosyal ve psikolojik unsurlarla yakın ilişki içerisinde bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de ve Avrupa Birliğinde vergi ahlakını belirleyen faktörleri tespit etmektir. Bu amaçla Dünya Değerler Araştırması veritabanından alınan veriler kullanılarak Türkiye ve Avrupa Birliği için ayrı ayrı sıralı probit modelleri tahmin edilmiştir. Avrupa Birliğini temsilen bu veritabanında ilgili verileri bulunan ülkelerden Almanya, İtalya, İspanya, Polonya, İsveç, Finlandiya, Slovenya, Bulgaristan ve Romanya ülkeleri ele alınmaktadır. Elde edilen uygulama sonuçlarına göre, Türkiye ve Avrupa Birliği için tahmin edilen modellerde önemli bazı benzerlik ve farklılıklar bulunmaktadır. Her iki modelde de sosyal sermaye değişkenleri istatistiksel olarak anlamlı bulunduğundan, bu değişkenlerin vergi ahlakını etkilediği söylenebilir. Ayrıca, iki modelde de eğitim düzeyinin vergi ahlakı üzerinde etkisi görünmemektedir. Bunun dışında, demografik değişkenler Türkiye’deki vergi ahlakı üzerinde belirleyici bir özellikte bulunmamasına rağmen, Avrupa Birliği vergi ahlakının belirleyicileri arasında görünmektedir. Ayrıca istihdam durumuna ilişkin değişkenlerin önemli bir kısmı Avrupa Birliği ile ilgili modelde vergi ahlakı üzerinde etki sahibidirler. Türkiye modelinde ise sadece işsiz olanların dışında istatistiksel olarak anlamlı bir değişken bulunmamaktadır

Anahtar Kelimeler: