Özet:

Türk İslam sanat tarihi içinde Müezzin mahfilleri, sanat tarihi disiplininde başlı başına bir konu olarak üzerinde durulmayan, ekseriyetle mimariye bağlı olarak değerlendirilen elemanlardır. Hünkar, müezzin ve kadınlar mahfili olarak üç bölüme ayrılan mahfiller, genellikle ait oldukları yapının bir parçası olarak görülmüş, bağımsız bir çalışma konusu olarak seçilmemişlerdir. Çoğunlukla bulundukları yapı ile aynı zamanda ya da daha sonra inşa edilen bu birimlerin yapıldıkları malzeme, geçirdikleri onarımlar veya değişimler ilgili detaylı araştırma yapılmadığı görülmektedir. Yapılan az sayıda çalışma göz önünde olan, özellikle başkent yapılarıyla sınırlı kalmış, Anadolu örnekleri göz ardı edilmiştir. Mimariye bağlı bu birimlerin vazgeçilmez özelliği olan süslemelerin teknik, üslup ve kompozisyon özelliklerinin tespit edilmesine öncelik verilmelidir. Bu tespitler Anadolu örneklerinde, başkent üslubunun etkisinde gelişen bir süsleme programını ya da bulunduğu coğrafyaya bağlı bölgesel üslubun etkisinde gelişen yerel üslubu belirlemekte kuşkusuz yol gösterici olacaktır. Bu çalışma kapsamında, Gaziantep’te bulunan Alaybey, Karatarla, Handan Bey ve Ahmet Nuri Paşa camilerinin ahşap üzerine kalem işi süslemeli müezzin mahfilleri incelenmiştir. Bu yapıların süsleme programları bağlamında, yerel sanat geleneklerinin bölgesel etkilerle ortaya konmuş örneklerinin irdelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: