Abstract:

Bu çalışmada Malazgirt İlçesi’nin nüfus ve gelişimi ve günümüzdeki nüfus özellikleri incelenmiştir. İlçenin nüfus özellikleri irdelenirken en yeni istatistikî bilgilere başvurulmuştur. 1927 ile 2014 yılları arasında Malazgirt İlçesi’nin nüfusu 6894 kişiden 55804 kişiye çıkmıştır. Yani ilçe nüfusu 88 yılda % 709 oranında (8,1 kat) artmıştır. Aynı dönemde ülke nüfusunun % 451 oranında arttığını göz önüne aldığımızda Malazgirt’te nüfus artışının ülke geneline göre daha hızlı olduğu görülmektedir. İlçede nüfus artışının ülke geneline göre daha yüksek olmasının başlıca nedeni doğum oranını yüksek olmasıdır. Aslında ilçe dışarıya yönelik göçlerden dolayı sürekli nüfus kaybetmektedir. Dolayısıyla Malazgirt’te gerçek nüfus artış hızı daha yüksekken göçlerden dolayı bu oran rakamlara tam anlamıyla yansımamıştır. İlçeden dışarıya yönelik göçler, Doğu Anadolu’nun genelinde olduğu gibi iş olanaklarının fazla olduğu batı illerine yönelmektedir. Çalışmada ilçeden dışarıya yönelik göçlerin seyri incelenirken Muş İli’ne ait verilerden yararlanılmıştır. Cinsiyet oranının bütün sayım dönemlerinde yüksek olduğu Malazgirt’te genç nüfus oranı yüksektir. Nitekim ilçede çocuk nüfus (0-14) toplam nüfusun yaklaşık % 40,6’sını oluşturmaktadır. Malazgirt’te çalışma çağındaki nüfusun oranı % 55 iken yaşlı nüfus oranı % 4,4’tür. Çocuk nüfus ve yaşlı nüfusun toplam nüfusun önemli bir kısmını oluşturduğu ilçede nüfusun bağımlılık oranı (%82) oldukça yüksektir. Bağımlı nüfus oranının fazla olması ilçede çalışan nüfusun üzerindeki yükün fazla olduğu anlamına gelmektedir. Günümüzde Malazgirt’te 6 yaş üstü nüfusun okuma-yazma oranı ülke ortalamasına göre daha düşüktür (2014 verilerine göre ülke ort: % 93,6 Malazgirt ort:% 88,7). Bu oranlar cinsiyetlere göre de önemli ölçüde değişmekte olup erkeklerde ülke ortalamasından % 1 düşükken kadınlarda bu fark oldukça fazla olup % 9,2’dir. 2014 yılı Türkiye’de nüfus yoğunluğu 95 iken bu değer Malazgirt’te oldukça düşük olup 36’dir. 2014 yılı itibariyle ilçedeki nüfusun % 36,5’i Malazgirt şehrinde yaşarken geri kalan nüfus kırsal yerleşmelerde yaşamaktadır. Kırsal yerleşmelerden Konakkuran, Adaksu, Beşçatak, Çayırdere, Gülkoru, Hasanpaşa, Hasretpınarı, İyikomşu ve Yaramış köyleri, nüfus miktarının fazla olmasıyla diğerlerinden ayrılmaktadır. Çalışan nüfusun tarım sektöründe yoğunlaştığı ( % 82) ilçede hizmetler ve sanayi sektörleri yeterince gelişmemiştir. Günümüzde oldukça genç bir nüfusa sahip olan Malazgirt İlçesi’nde yetersiz olan eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesi ve istihdam olanaklarının arttırılması gerekmektedir. Genç nüfusun iyi eğitilmesi ve istihdam oranının arttırılması durumunda, insan kaynağı yöre ve ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. Şüphesiz ilçede eğitim kurumlarının (mesleki eğitim kurumları başta olmak üzere) arttırılması, turizm ve imalat sektörleri için gerekli altyapı yatırımlarının yapılması durumunda istihdam artacaktır. Aksi halde mevcut genç insan kaynağının yöre ve ülke ekonomisine önemli bir katkı yapması beklenemez.

Keywords: